مثال از روشهای برآورد مطالبات غیر قابل وصول درصدی از فروش نسیه:
مثال: فروش های نسیه شرکت آذرخش در سال مالی 80 مبلغ 1000000 ریال است.
در این شرکت هر سال معادل 5 درصد فروش های نسیه هزینه مطالبات مشکوک الوصول(هزینه م.م.و) شناسایی می شود. در صورتی که مانده ذخیره م.م.و قبل از انجام ثبت اصلاحی . پایان سال 80 مبلغ 20000 بستانکار باشد مطلوبست ثبت اصلاحی سال 80 :
میزان مطالباتی که غیر قابل وصول می شوند نوعی هزینه محسوب می شوند و در ابتدا باید زمان شناسایی این هزینه را مشخص کنیم. به طور کلی دو روش برای شناسایی زمان این هزینه وجود دارد:
الف) روش حذف مستقیم:
در این روش تا زمانی که مطمئن نشدیم که مطالبات غیر قابل وصول هستند ثبتی زده نمی شود و زمانی که غیر قابل وصول بودن قطعیت یافت به میزان مبلغ وطالبات سوخت شده ، هزینه مطالبات سوخت شده را بدهکار و از سوی دیگر حسابهای دریافتنی را بستانکار می کنیم.
روش حذف مستقیم اصل تطابق هزینه ها و درآمدها را نادیده می گیرد به عنوان مثال یک فروش که در سال 84 به طور نسیه انجام شده است و در سال 85 مطمئن شدیم که وجه حاصل از آن فروش دریافت نخواهد شد طبق این روش هزینه مطالبات سوخت شده در سال مالی 85 شناسایی می شود در حالی که درآمد مرتبط با این هزینه(فروش) در سال مالی 84 شناسایی شده است.
حسابهای دریافتنی چون اکثرا کوتاه مدت هستند بر اساس ارزش اسمی(ارزش معامله) ثبت می شوند اما بخاطر اینکه از نظر ماهیت در مورد حسابهای دریافتنی هیچ گونه مدرکی جهت وصول دریافت نمی شود.
در صورتی که شخص بدهکار نتواند بدهی خود را بپردازد از نظر قانونی نمی توان مانند اسناد دریافتنی آنرا مجبور نمود تا بدهی خود را بپردازد.
بنابر این طبق استانداردهای حسابداری چون امکان وصول نشدن برخی از این مطالبات وجود دارد می بایست در صورتهای مالی آنها را به مبلغ خالص ارزش بازیافتنی گزارش نمود.
خالص ارزش بازیافتنی یعنی خالص مبلغی که مطمئن هستیم وجه آنرا دریافت خواهیم نمود.
بنابر این برای تعیین خالص ارزش بازیافتنی ابتدا باید مطالبات غیر قابل وصول را برآورد کنیم.
حسابهای دریافتی به جهت اولویتی که در ترازنامه دارد بسیار حائز اهمیت می باشد.
ادعاهای پولی یک واحد تجاری نسبت به مشتریان و کارکنان و دیگر اشخاص، جزء مطالبات محسوب می شود.
مطالبات برای مقاصد گزارشگری در صورتهای مالی به عنوان دارایی جاری و دارایی غیر جاری طبقه بندی می شوند .
یعنی چنانچه انتظار رود مطالبات طی یک سال یا یک چرخه عملیاتی هر کدام که طولانی تر است وصول شوند به عنوان دارایی جاری و در غیر اینصورت به عنوان دارایی غیرجاری گزارش می گردند.
در صورتی که در ارتباط به مطالبات مدرک مثبته ای نظیر سفته، چک وعده دار دریافت شود به عنوان اسناد دریافتنی و در غیر اینصورت به عنوان حساب های دریافتنی شناخته می شوند.
مثال: شرکت شهریار در 81/01/01 تجهیزاتی را به مبلغ 840000 ریال خریداری می کند.
در این زمان عمر مفید تجهیزات 15 سال و ارزش باقیمانده صفر ریال برآورد می شود.طی سال 84 شرکت شهریار به این نتیجه می رسد که عمر مفید دارایی از تاریخ تحصیل بیش از 10 سال نیست.
مطلوبست محاسبه هزینه استهلاک به روش خط مستقیم در سال 84 و تنظیم سند مربوطه .
هزینه استهلاک از سال 81 تا 83 840000/15 = 56000
هزینه استهلاک از سال 84 تا 90 [84000 -(56000*3)] /(10 -3 )= 96000
هزینه استهلاک تجهیزات 56000
81/12/29 استهلاک انباشته تجهیزات 56000
این ثبت تا پایان سال 83 تنظیم می شود
هزینه استهلاک تجهیزات 96000
84/12/29 استهلاک انباشته تجهیزات 96000
این ثبت تا پایان سال 90 تنظیم می شود.
هر گاه در دوره جاری محرز گردد صورتهای مالی آن دوره یا دوره های قبل،به شکلی نادرست ارائه شده، اصلاح آن اشتباهات ضرورت پیدا می کند.
